Kentsel Dönüşüm Kapsamında Ödenen Vergi Ve Harçların Geri Alınması

  • Anasayfa
  • Kentsel Dönüşüm Kapsamında Ödenen Vergi Ve Harçların Geri Alınması
Kentsel Dönüşüm Kapsamında Ödenen Vergi Ve Harçların Geri Alınması
  • 02.11.2021

Kamuoyunda kentsel dönüşüm olarak bilinen afet riski altındaki yapıların dönüştürülmesi kapsamındaki taşınmazlar arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, satış, ipotek tesisi, satış vaadi ve benzeri işlemlere sıklıkla konu olmaktadır. Getirilen kanuni düzenlemelerle kanun koyucu tarafından bu işlemlerin bazıları harç ve vergiden istisna tutularak afet riski altındaki alanlarda yeniden yapılanma cazip hale getirilmek istenmesine rağmen tapu müdürlükleri harç ve vergi tahsil etmektedir. İşlem taraflarınca sürecin sonuçlandırılması için ödenmesine gerek olmadığı halde mecburen ödenmiş olan vergi ve harçlar ise kanunda belirtilen şartları taşıdıkları takdirde daha sonradan geri alınabilmektedir.

Madde 7:

(9) Bu Kanun uyarınca yapılacak olan ve Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit ile malik ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinden birinin taraf olduğu;

a) Bu Kanun kapsamındaki taşınmazların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,(2)

b) Bu Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, bu Kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri,

c) Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,

ile bu bentlerde belirtilen yapıların dönüşümüne ilişkin olarak Kanun uyarınca yapılacak diğer işlemler noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan ücret ve harçlardan, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kâğıtlar da dahil olmak üzere damga vergisinden, bu Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır. Bu Kanun kapsamındaki iş, işlem ve uygulamalar, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri tarafından yürütülüyor ise, bu şirketlerce yapılan iş, işlem ve uygulamalarda da bu fıkrada belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.

 

Mevcut durumda dönüşüm kapsamına alınan taşınmazın yükleniciye devri ve yapı dönüştürüldükten sonra ilk defa devralınmasında yukarıda belirtilen istisna hükümleri uygulama alanı bulacaktır. Kentsel dönüşüm kapsamında ortaya çıkan yeni taşınmazın (bağımsız bölümlerin) kat karşılığı inşaat sözleşmesi hükümlerine göre eski sahibine devrinin yanı sıra yüklenici tarafından yeni bir kişiye satılmasında da harç, vergi ve ücret alınamayacaktır.

Alınmaması gereken harç, vergi ve ücretler 6306 sayılı kanunun uygulanması hakkında yayınlanan yönetmeliğin 16. maddesinde sayılmıştır. Yönetmelik hükümlerine göre:

  • Harçlar Kanunu m.38 kapsamında alınan noter harçları
  • Harçlar Kanunu m.57 kapsamında alınan tapu ve kadastro harçları
  • 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu m.79, mükerrer m.79 ve ek m.1 kapsamında alınan harçlar
  • Damga Vergisi Kanunu kapsamında alınan damga vergisi
  • Veraset ve intikal vergisi
  • Kullandırılacak kredilerden dolayı lehe alınacak paralar sebebiyle 13.07.1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu uyarınca alınması gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi
  • Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye ücreti adı altında alınan bütün ücretler ile riskli olarak tespit edilen yapı ile bu yapının yerine yapılacak yeni yapıya ilişkin olarak belediye meclisi kararı ile belirlenen ve alınan her türlü ücret.

Ödenen bu ücretlerin geri alınabilmesi için öncelikle ilgili vergi dairesine başvuruda bulunulması gerekmektedir. Durumu açıklayıcı bir dilekçenin yanı sıra vergi müdürlükleri aşağıda sayılı belgeleri talep etmektedir.

  •  Vergi tahsil alındısı
  • Tapu senedi fotokopisi
  • Riskli yapı belgesi
  • Riskli yapı muafiyet belgesi
  • Sözleşme örneği

Vergi dairesine yapılan başvurudan sonuç alınamadığı takdirde Vergi Usul Kanunu m.124 vd. maddeleri uyarınca Maliye Bakanlığı’na şikâyet başvurusu yapılmalıdır. Bu başvurunun da tıpkı vergi dairesine olduğu gibi dilekçe yoluyla ve dayanak belgelerle yapılması gerekmektedir.

Maliye Bakanlığı’na yapılan bu başvurudan da sonuç alınamadığı takdirde 30 günlük süre içerisinde vergi mahkemesinde dava açılması gerekmektedir.

Bu metin bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup her hukuki durumun kendine özgü olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle metinde geçen idari başvuru ile dava açılması işlemlerini bir avukat yardımı ile yapmanızı tavsiye ederiz.